مانیتورینگ و کنترل تغییر مکان گود

امتیاز کاربران

ستاره فعالستاره فعالستاره فعالستاره فعالستاره فعال
 

 

بازبینی تغییرشکلهای گود

در 99 درصد گودبرداریهای ایران تغییرشکل¬های گودبرداری با دوربین¬های نقشه¬برداری قرائت می¬شود. بسته به وضعیت هر ضلع گود تعداد نقاطی که باید تغییرشکل آن در طول گودبرداری قرائت شود متفاوت است. برای مثال اگر در یک ضلع گود خیابان داشته¬ باشیم حساسیت کمتر بوده و فاصله¬ی نقاطی که قرائت می¬شود می¬تواند بیشتر شود اما اگر در یک ضلع، یک سازه¬ی مرتفع و سنگین یا یک سازه¬ی فاقد اسکلت و قدیمی داشته باشیم به دلیل حساسیت زیاد باید فواصل نقاطی که تغییرشکلشان قرائت شود کمتر و تعداد این نقاط بیشتر شود. به عبارتی اگر یک سازه¬ی نوساز اسکلت بتونی یا فولادی در مجاورت گود وجود داشته باشد می¬توان نقاط مورد نظر برای قرائت تغییرشکل را یک نقطه در روی پی و یک نقطه در بالای ساختمان در نظر گرفت و در طول پیشرفت گودبرداری و همزمان با پایین¬تر رفتن گود تغییرشکل این نقاط را هفته¬ای یکبار یا بسته به نظر دستگاه نظارت قرائت و گزارش نمود. اما اگر سازه¬ی موردنظر قدیمی و از نوع دیوار باربر باشد و به خصوص دیوار مشرف به گود دیواری باشد که بار سازه را تحمل می¬کند باید نقاط مورد بررسی هم در وسط دیوار و هم در دو گوشه یعنی راست و چپ آن در نظر گرفته شود و بهتر است نقاطی که قرائت می¬شوند در بالای دیوار باشند زیرا تغییرشکل در بالای دیوار بیشتر از پایین آن است. پس میزان باری که به هریک از اضلاع گود وارد می¬شود می¬تواند نقش اصلی را بر تعداد و مکانی که نقاط باید قرائت شوند داشته باشد ولی به عنوان یک پیشنهاد کلی حداکثر فاصله¬ی 10 متر برای قرائت نقاط به منظور کنترل تغییر شکل مطلوب به نظر می¬رسد.
اما یک سوال مهم که قابل طرح است آنکه استفاده از روش نقشه¬برداری به منظور بررسی تغییرشکل سازه¬ی مجاور گود امری منطقی است یا خیر؟ می¬دانیم در بسیاری از مراجع و همین¬طور مبحث 7 مقررات ملی ساختمان ویرایش 92 به منظور کنترل تغییرشکلهای گود از وسایل دقیقی مانند کرنش¬سنجها، انحراف¬سنجها و غیره یاد شده است اما اینکه به منظور اجتناب از هزینه¬ی این وسایل از دوربین¬های نقشه¬برداری استفاده می¬شود تا چه اندازه می¬تواند راهگشا باشد؟
گفته می¬شود عمده خطاهای یک دوربین نقشه¬برداری خطای فاصله و زاویه است. با توجه به مساحت اکثر زمینهای درون¬شهری عمدتا مساله¬ی فاصله خطای قابل توجهی ایجاد نمی¬کند اما با توجه به اینکه معمولا مهندسین نقشه¬بردار در گودهای با مساحت متعارف، 2 نقطه را به عنوان نقاط ثابت تعریف می¬کنند و برای قرائت هر باره¬ی نقاط، دوربین را در آن دو نقطه مستقر می¬کنند لذا وقتی قصد قرائت همه¬ی نقاط برداشت در پیرامون گود را دارند طبیتا وقتی برای مثال دوربین را در نقطه¬ی 1 قرار می¬دهند ضلع روبروی دوربین و نقاط موردنظر در آن ضلع روبروی دوربین قرار گرفته و چون دوربین برای قرائت این نقاط زاویه¬ی کمی پیدا می¬کند به راحتی و بدون خطا تغییرشکلها قرائت می-شوند. همچنین نقاط ابتدایی دوضلع عمود بر ضلع بحث شدههم کاملا همین وضعیت را داشته و دوربین زاویه¬ی زیادی را متحمل نمی¬شود اما درصورتیکه قصد قرائت نقاط انتهایی دو ضلع عمود را داشته باشیم طبیعتا زاویه¬ی دوربین برای قرائت تغییرشکل زیادی شده و می¬تواند موجبات خطا را فراهم کند البته به منظور کم کردن خطای زاویه از یک ترفند رایج در کارگاههای ایران استفاده می¬شود و آن این است که برچسبی که در شکل فوق دیده شده و مختصات مرکز آن باید در هر مرتبه قرائت شود به جای چسبیدن به دیواره¬ی گود به صورت شکل زیر بر روی گوه¬ای گچی که زاویه¬ی کمتری با دروبین دارد قرائت می¬شود. هرچه نقاط با دروبین زاویه¬ی بیشتری پیدا می¬کنند تلاش می¬شود گوه¬ی گچی به گونه¬ای طراحی شود که نسبت به دوربین عمود باشد و زاویه¬ی دوربین و صفحه¬ای که تغییرشکل بر روی آن قرائت می¬شود کمتر باشد.
البته نکات دیگری مثل دمای هوا و تاثیری که بر تنظیمات دوربین نقشه¬برداری دارد و مسائلی از این دست می¬تواند باعث بروز خطا در قرائت تغییرشکل شود. مواردی که پیش از این گفته شد مانند خطای فاصله و زاویه، باعث خطایی در حد چند میلی¬متر در قرائت نقاط مورد بررسی می¬شوند اما می¬توان این روش را برای بیشتر گودبرداریهایی که وضعیت بار گذاری اطراف گود و یا وضعیت خاک گود بحرانی نیست استفاده کرد.
علاوه بر بازبینی به کمک دوربین نقشه¬برداری روش دیگر پیشنهادی آیین¬نامه¬ی FHWA بازبینی چشمی است. یعنی هر روز یا دست¬کم چند روز یکبار در اطراف گود گشت بزنیم و در صورتیکه در بخشی از خیابان مجاور گود یا حتی در پیاده¬روها ترکی دیده شد نسبت به رعایت ملاحظات دقیق اجرایی اقدام کنیم. بروز ترک در زمینهای نزدیک همسایه به معنای ناکافی بودن طرح پایدارسازی گود و یا اجرای نامناسب طرح می¬باشد که باید بلافاصله در جلسه فنی کارگاه مطرح و نسبت به اصلاح آن اقدام لازم به عمل آید.
همچنین درصورتی که پس از مدتی از اجرای میخ، صفحات سر میخ آن شل شود این امر نشان¬دهنده¬ی تغییرشکل احتمالی در دیواره است و باید با نقشه¬برداری از صحت این امر اطلاع حاصل کرد.
تغییرشکل مجاز بالای گود
برای کنترل تغییرشکل دیواره¬ی گود از نرم¬افزار جزء محدود PLAXIS استفاده می¬شود. حال اگر به کمک این نرم-افزار لایه¬های خاک و بارهای وارده را اعمال کردیم و برای مثال به تغییر شکل 5/3 سانتی¬متر نشست کرده است، آیا این میزان خسارتی به سازه¬ی همسایه وارد نمی¬کند؟ و آیا این میزان تغییرشکل مجاز است؟ سوال دیگر آنکه مبنای تغییرشکل مجاز چیست؟
عمدتاً براساس قضاوت مهندسی برای اضلاعی از گود که بالای آن ساختمان قرار داشته باشد تغییرشکل مجاز گود 25 میلی¬متر در نظر گرفته می¬شود. در صورتیکه بالای گود خیابان وجود داشته باشد تا 50 میلی¬متر هم مجاز خواهد بود. تغییرشکل مجاز 25 میلی¬متر گود برای ساختمانهایی است که قاب و اسکلت دارند. بعضی از سازه¬هایی قدیمی فاقد اسکلت مناسبی به شمار می¬آیند. در این حالت تغییرشکل مجاز 25 میلی¬متر موردتایید نخواهد بود و باید براساس قضاوت مهندسی در آن باره تصمیم گرفت.
با توجه به اینکه گودبرداری باعث ایجاد نشست غیریکنواخت در سازه¬ی مجاور گود می¬شود براساس مبحث 7 مقررات ملی ساختمان ویرایش 92 مقدار مجاز چرخش برای حد ایجاد ترک در ساختمان در محدوده¬ی 002/0 تا0033/0 رعایت شود. البته آیین¬نامه¬ی FHWA براساس ماسه¬ای یا رسی بودن خاک برای خاکهای ماسه¬ای مقدار تغییرشکل مجاز را و برای خاک رسی پیشنهاد می¬کند که درآن H عمق گود است. طبیتا در صورتیکه خاک درشت¬دانه با رس یا لای بود می¬توان ضریبی بین این دو را با قضاوت مهندسی مثل یا انتخاب کرد. باید توجه داشت آیین¬نامه¬ی FHWA آیین¬نامه راههای امریکا به شمار می¬آید و مباحثی که مطرح می¬کند ارتباطی با محیطهای درون¬شهری ندارد. مقدارهای پیشنهادی این¬ آیین¬نامه با فرض عدم وجود سربار بر روی گود می¬باشد که طبیعتا حساسیت و خطر گود را به مراتب کمتر می¬کند. لذا استفاده از از تغییرشکلهای مجاز پیشنهادی این آیین¬نامه در طراحی¬های درون-شهری غیرقابل قبول است. برای مثال فرض کنید عمق گودی 20 متر باشد و در ضلعی که بالای آن ساختمان است بخواهیم مقدار تغییرشکل مجاز در خاک رسی را انتخاب کنیم. باتوجه به اینکه در بالای ضلع موردنظر ساختمان وجود دراد تغییرشکل مجاز 25 میلی¬متر است و این مقدار تابع عمق گود نیست.
طبیعتا نشست 6 سانتی¬متر مقدار زیادی برای سازه¬های درون¬شهری است که می¬تواند منجر به خسارات جدی به سازه¬های واقع در مجاورت گود شود. به این ترتیب طبیعتا تغییرشکل مجاز حداکثر برای سازه¬ی مجاور 25 میلی¬متر می¬باشد. لذا طراحی در نرم¬افزار PLAXIS باید به گونه¬ای انجام شود تا حداکثر تغییرشکل به وجود آمده در بالای گود 25 میلی¬متر باشد و در صورت بروز تغییرشکلی بیش از این باید با افزایش صلبیت خمشی شمع¬ها (با افزایش مقطع یا کاهش فاصله) نسبت به کاهش تغییرشکل دیواره¬ی گود اقدام نمود.

m5

شکل1- نمودار تغییر مکان افقی و قایم یک رفلکتور نسبت به عمق

m55

 شکل2- قرائت مرحله نوزدهم رفلکتورها

 

LOGOSlid

شرکت فنی مهندسی سورین

شرکت فنی مهندسی سورین با نگاه به چشم انداز متعالی خود و با توجه به ارزشها، ضمن رعایت اصول و استانداردهای علمی ومهندسی وفراترازآن، با در اختیار داشتن مجموعه­ای از متخصصین ژئوتکنیک و سازه، امکان ارائه و انجام هرگونه خدمات مشاوره، طراحی، اجرا ونظارت در بخش­های گودبرداری و پایدارسازی، سازه­های بتنی و سازه­های فولادی ساختمان دارا می باشد.

ارتباط با ما

تــهــران، جردن، بلوار گلشهر، برج آی تک، طبقه ششم، واحد 60

تلـفـکس:

                                                              29 500 220 - 021

                                                              19 500 220 - 021

  + اطلاعات بیشتر

 

 

 

 

whatsapp    Telegram  imo