3-1- مقدمه
روشهای طراحی براساس تجربیات عملی بر روی پروژه های مشابه با پروژه مورد نظر، بنا شده است.روشهای طبقه بندی توده سنگ، ستون فقرات نگرش روشهای طراحی را تشکیل می دهد وبه طور وسیع درمطالعات مهندسی سنگ به کارمی رود. در بسیاری از پروژه ها طبقه بندی سنگها به عنوان تنها مبنای طراحی سازه های زیرزمینی تلقی می شود.دراکثر پروژه های تونلسازی ،از سیستم های طبقه بندی استفاده می کنند.مشهورترین و متداول ترین روش مورد استفاده،طبقه بندی ترزاقی براساس بارسنگ که است درسال 1946 میلادی توسط وی ارائه شد. از آن زمان به بعد این طبقه بندی توسط دیر و همکارانش (1970 میلادی) اصلاح و سیستم های طبقه بندی جدید سنگ پیشنهاد شد.این سیستمها،رهنمودهای نوینی را درتکنولوژی های نگهداری مثل پیچ سنگ و شاتکریت،در پروژه های مختلف مهندسی مانند تونلها ، فضاهای بزرگ زیرزمینی ، معادن، شیب های سنگی و نظایر آنها ارائه کرده است.امروزه طبقه بندی های مختلف توده سنگ به طورموفقیت آمیزی در سراسر جهان به کار می رود. ازجمله آنها روشهای طبقه بندی ترزاقی،RSR،RMR وQ می باشد .
3-2-تعیین سیستم نگهداری براساس رده بندی بارسنگ ترزاقی
درسال1946 میلادی ترزاقی اولین روش منطقی ارزیابی بارسنگ را به منظورطراحی سیستم نگهداری تونل با استفاده از قابهای فولادی ، ارائه کرد.این امر پیشرفت بسیار مهمی بود زیرا سیستم نگهداری با استفاده از قابهای فولادی در تونل سنگی طی مدت 50سال پیش از آن تاریخ،به طور وسیعی مورد استفاده قرار می گرفت.بایستی توجه داشت اگر چه این سیستم برای هدف اولیه خود یعنی تخمین بارهای موثر بر قابهای فولادی مناسب است اما در مورد روشهای جدید تونلسازی و از آن جمله استفاده از شاتکریت و پیچ سنگ ، مناسب نیست. درسال 1970 میلادی ، سسیل(Cecil) پس از بررسیهای بسیار به این نتیجه رسید که طبقه بندی ترزاقی برای دستیابی به یک ارزیابی واقعی از کیفیت سنگ بسیار کلی است و اطلاعات کمّی در مورد خصوصیات توده سنگ به دست نمی دهد. به همین خاطر برای شاتکریت مناسب نیست.
شکل3-1- سیمای ساده ای بارسنگ تونل براساس رده بندی ترزاقی
3-3- تعیین سیستم نگهداری براساس رده بندی ساختار سنگ RSR(Rock Structure Rating)
این رده بندی برای طراحی و انتخاب سیستم نگهداری فولادی در تونلهای سنگی مناسب است. از سوی دیگر،برای انجام این رده بندی بایستی سه مشخصه جمع آوری مقدماتی داده ها ، مطالعات امکان سنجی و بررسی تفصیلی ، ویژگیهای ساختگاهی سنگها را تعیین کرد. مراحل کار در این سیستم ، به شرح زیر است:
الف- مسیر تونل به چند بخش که از نظر وضعیت زمین شناختی مشابه اند و سیستم نگهداری آنها کمابیش یکسان است،تقسیم می شود. بدیهی است مادام که ضرورت تغییر سیستم نگهداری پیش نیاید، که این امر مستلزم تغییر وضعیت ژئوتکنیکی بخشهای مختلف است، باید از یک سیستم نگهداری استفاده کرد.
ب- در مورد هر یک از بخشها، داده های لازم برای رده بندی توده سنگ جمع آوری می شود.
ج- با جمع آوری داده ها، مشخصه های فوق هر بخش و از مجموع آنها شاخص RSR هر بخش محاسبه می شود.
د- در صورتی که تونل با ماشین حفر شود، با استفاده ازشکل زیر تعدیلRSR بدست می آید.
برای مشاهده ادامه مقاله دانلود کنید